Cezary Ponikowski (1854–1944) adwokat, pierwszy Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, działacz społeczny i niepodległościowy w okresie poprzedzającym I Wojnę Światową, podczas niej jak i w 20-leciu II Rzeczypospolitej Polskiej.
W 1870 roku podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Był specjalistą w zakresie prawa cywilnego. Został początkowo pomocnikiem adwokata przysięgłego, a od 1877 roku – adwokatem przysięgłym.
Już w latach 1880-tych angażował się czynnie w zalążkach działalności samorządowej w środowisku adwokatury pod zaborami, był też członkiem adwokackich sądów koleżeńskich. Czynnie uczestniczył w działalności powstałego we Lwowie w 1911 r. Związku Adwokatów Polskich (ZAP).
Był jednym z inicjatorów i założycieli Biura Pracy Społecznej w Warszawie. Podczas wojny brał czynny udział w pracach Komitetu Obywatelskiego w Warszawie. W sierpniu 1915 r. brał udział w tworzeniu Sądów Obywatelskich.
Został członkiem powołanej w 1915 r. trzydziestoosobowej reprezentacji adwokatury polskiej ("Delegatury") do spraw organizacji adwokatury według reguł samorządowych. Był współautorem pierwszych po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. przepisów o adwokaturze. W 1919 r. został wybrany pierwszym w niepodległej Polsce, prezesem nowoutworzonej Naczelnej Rady Adwokackiej.
Czynną rolę odegrał na IV Zjeździe Adwokatów w Toruniu wygłaszając podstawowy referat o praworządności w państwie. W 1935 roku wybrany został Prezesem ZAP.
O szacunku jakim się cieszył, świadczy fakt, że przez wiele lat był stałym plenipotentem Adama Ludwika Czartoryskiego i jego żony Marii z Krasińskich prowadząc ich rozległe sprawy majątkowe. Zamieszkiwał i prowadził swą kancelarię w domu Marii Czartoryskiej przy ul. Krakowskie Przedmieście 7 w Warszawie. Nie pozostawił zbyt wielu publikacji.
Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.