Sławni Prawnicy

STRONA GŁÓWNA   by mecenasi.pl
Antoni Helcel

Antoni Zygmunt Helcel
1808-1870

XIX wiek

Antoni Zygmunt Helcel (1808-1870). Był inicjatorem szeroko zakrojonych działań mających na celu wydawanie drukiem źródeł dawnego prawa. Pochodził z bogatej rodziny mieszczańskiej. Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Na rok przed ukończeniem studiów podjął pracę pisarza sądowego w Krakowie. Po ukończeniu uniwersytetu kontynuował studia we Wrocławiu, Berlinie, Sorbonie. Wziął udział w powstaniu listopadowym. Po zwolnieniu ze służby wojskowej powrócił do Krakowa, gdzie rozpoczął starania o wykłady na tamtejszym Wydziale Prawa. Przez rok wykładał historię prawa polskiego. Pozbawiony prawa wykładania szukał innego sposobu dla działalności naukowej - rozpoczął wydawanie "Kwartalnika naukowego" - periodyku naukowego, w którym przeważała problematyka filozoficzna i historyczna, a także krytyka naukowa. To w nim opublikował Helcel swoją pierwszą pracę z dziedziny historii dawnego prawa polskiego "O grzywnach za czasów Kazimierza Wielkiego". Po powstaniu Rzeczypospolitej Krakowskiej sprawował w niej różnorodne funkcje. Był posłem do sejmu austriackiego w 1848 r. Efektem wydarzeń 1848 r. było przywrócenie na Uniwersytecie Jagiellońskim katedry historii prawa polskiego. Jako profesor zwyczajny rozpoczął wykłady w 1849 r. Wkrótce w 1853 r. w wyniku antypolskiej polityki, razem z innymi polskimi profesorami został zdymisjonowany. W 1856 r. ukazało się dzieło Helcla o fundalmentalnym znaczeniu dla nauki historii prawa polskiego - "Starodawne prawa polskiego pomniki" (t. I). W latach 1857-58 Helcel głosił wiele idei politycznych, m.in. program zmierzający do urzeczywistnienia autonomii Galicji. W 1870 r. został wydany drugi tom "Starodawnych prawa polskiego pomników". Był też odkrywcą najstarszego zbioru prawa polskiego zwyczajowego, który nazwał "Księgą Elbląską".