Sławni Prawnicy

STRONA GŁÓWNA   by mecenasi.pl

Aleksander Mogilnicki
1875-1956

I połowa 
XX wieku

Aleksander Mogilnicki (1875-1956). Teoretyk karnista i praktyk, adwokat, sędzia. Prawo studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach rozpoczął praktykę zawodową w kancelarii adwokackiej. Był zwolennikiem sądów przysięgłych, a także indywidualizacji wymiaru kary, czyli dostosowania jej rodzaju i wielkości do konkretnego czynu i osoby sprawcy. Po uzyskaniu nominacji na adwokata przysięgłego w 1901 r. założył kancelarię adwokacką w Łodzi. Kilkakrotnie odchodził z palestry: do sądu i pracy naukowej, ale też do niej wracał. Udzielał się jako społecznik, zwłaszcza wykładał w szkołach. W 1912 r. uzyskał doktorat prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1911 r. otworzył kancelarię adwokacką w Warszawie. Tu wykładał też prawo w Szkole Nauk Społecznych i Handlowych. Szczególnie interesował się problematyką przestępczości nieletnich. W 1916 r. ogłosił pracę "Dziecko i przestępstwo". Wiele prac publikował w Gazecie Sądowej Warszawskiej, od 1911 r. wchodził w skład Komitetu Redakcyjnego gazety. Był członkiem komisji, która opracowała projekt statutu palestry polskiej. W 1917 r. został mianowany sędzią Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Był jednym z organizatorów polskiego sądownictwa po uzyskaniu niepodległości. W 1920 r. został mianowany sędzią Sądu Najwyższego. W 1924 r. został prezesem Sądu Najwyższego do kierowania Izbą Karną. Walcząc o niezawisłość sędziów naraził się sanacji i został zwolniony ze stronnictwa. W procesie brzeskim występując w roli świadka obrony wyraźnie mówił o systematycznym likwidowaniu niezawisłości sądów, czego efektem był dekret o usuwalności sędziów. Dwie zasługi położył Mogilnicki dla kodyfikacji prawa. Był współautorem projektu ustawy o sądach dla nieletnich, kodeksu postępowania karnego, ustawy o sądach powszechnych. Współpracował też przy opracowywaniu projektu Kodeksu karnego. W nauce prawa karnego był zwolennikiem pozytywizmu socjologicznego. Ogłosił 30 prac naukowych i ponad 100 rozpraw. Od 1917 r. wykładał prawo karne na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego jako wykładowca, a następnie docent. Redagował "Kwartalnik Prawa Cywilnego i Karnego" (1918-20), a od 1922 r. "Przegląd Polskiego Ustawodawstwa Cywilnego i Kryminalnego". W 1924 r. został przedstawicielem Polski w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Prawa Karnego. Po II wojnie powrócił do Łodzi do adwokatury i na Uniwersytet Łódzki. Po wojnie wydał jeszcze "Kodeks wojskowy postępowania karnego z komentarzem" (1947 r.).