Sławni Prawnicy

STRONA GŁÓWNA   by mecenasi.pl

Adam Chełmoński (1890-1959)

II połowa 
XX wieku

Adam Chełmoński (1890-1959). Prawnik, profesor prawa administracyjnego i gospodarczego na Uniwersytecie Wrocławskim, wiceminister sprawiedliwości w latach 1937-1939. Był także posłem na Sejm II RP z okręgu kieleckiego, członkiem Rady Adwokackiej w Warszawie, a w latach 1933–1935 jej dziekanem. W latach 1932-1937 redaktor naczelny „Palestry”.
Syn Adama Chełmońskiego, znanego warszawskiego lekarza. W 1905 r. został wyrzucony z gimnazjum rządowego za strajk uczniowski, zdawał eksternistycznie maturę. Ukończył gimnazjum w Warszawie. Studiował prawo w 1913 r. w Petersburgu oraz w Paryżu. Wrócił do kraju i zamierzał poświęcić się pracy naukowej, jednak wybuch rewolucji 1917 roku udaremnił te plany. W 1920 r. walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Po ukończeniu aplikacji został adwokatem. Zyskał renomę doskonałego cywilisty, specjalisty zwłaszcza w kwestiach gospodarczo-prawnych, łączył praktykę adwokacką z zaangażowaniem w sprawy publiczne. Zaangażował się w prace Komisji Likwidacyjnej, porządkującej sprawy polskie w Rosji i opiekującej się żyjącymi tam Polakami. W 1922 r. objął, jako zastępca profesora katedrę prawa handlowego i wekslowego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Filister honorowy korporacji akademickiej Batorii. Pracował w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Był członkiem Głównej Komisji Arbitrażowej i wiceprzewodniczącym Komitetu Nauk Prawnych PAN. W 1925 roku został powołany do Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie pełnił kolejno różne funkcje, m.in. współredagującego projekt prawa handlowego. To prawnicy jego pokolenia mieli wielką szansę tworzenia podstaw systemu prawnego niepodległej Polski w miejsce opresyjnych ustaw zaborców. Na Uniwersytecie Stefana Batorego wykładał tam prawo handlowe aż do wybuchu drugiej wojny światowej. Został jednym z odznaczonych "Złotym Pierścieniem Leonarda da Vinci”. W okresie wojny wraz z rodziną schronił się w Rumunii. Po powrocie do kraju wahał się, czy osiąść w Toruniu, dokąd przeniósł się Uniwersytet Stefana Batorego z Wilna, czy też we Wrocławiu. Zdecydował się osiąść we Wrocławiu, gdzie włączył się w tworzenie uniwersytetu. Kierował Zespołem Katedr Prawa Cywilnego. Wykładał w prywatnej Wyższej Szkole Handlowej, przekształconej później w państwową WSE. Krótko przed śmiercią wybrano go na jej rektora.
Jego liczne publikacje na aktualne wówczas tematy w zakresie kształtującego się wówczas polskiego prawa cywilnego, stawały się powodem propozycji sprawowania funkcji publicznych.
Pochowany na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu
Jego syn również Adam (1929-2001), także został prawnikiem, profesorem zwyczajnym, który również pozostawił dorobek wielu publikacji i nie mniejszej wagi schedę.